THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP: THỜI GIAN SỬ DỤNG & CÁCH DÙNG AN TOÀN

· Hôn nhân - Tình dục

Thuốc tránh thai khẩn cấp là biện pháp ngừa thai khá phổ biến. Thuốc được các chị em phụ nữ chọn dùng sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Uống thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng bao lâu phụ thuộc vào hiệu lực của loại thuốc bạn lựa chọn. Hãy cùng Phusandanang tìm hiểu kỹ hơn qua bài viết dưới đây nhé.

Tham khảo thêm: TOP NGUY CƠ ẢNH HƯỞNG KHẢ NĂNG SINH SẢN Ở PHỤ NỮ

I. Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?

THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP

1. Giới thiệu chung

Phusandanang lưu ý:

  • Thuốc tránh thai khẩn cấp là một loại hình ngừa thai có thể được sử dụng bởi những phụ nữ có quan hệ tình dục không an toàn hoặc sử dụng phương pháp ngừa thai thất bại. Việc trị liệu thường được dành riêng cho các tình huống cụ thể và không phải là một phương pháp ngừa thai thông thường. 
  • Trường hợp sử dụng khẩn cấp bao gồm như bị hãm hiếp, bị rách hoặc trượt bao cao su khi quan hệ tình dục, hoặc thiếu hai hoặc nhiều viên thuốc tránh thai hàng ngày trong chu kỳ tránh thai một tháng. 
  • Tránh thai khẩn cấp đường uống có thể được sử dụng để tránh thai. Chúng hoạt động chủ yếu bằng cách trì hoãn rụng trứng. Tránh thai khẩn cấp không bảo vệ sẽ bị các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Thuốc tránh thai khẩn cấp không phải là loại thuốc dùng để sảy thai. 

2. Thuốc tránh thai khẩn cấp là gì?

Phusandanang lưu ý:

    • Thuốc tránh thai khẩn cấp là phương pháp sử dụng hormone hoặc thuốc ngăn chặn mang thai. Hầu hết các hormone này giống với các hormone có trong thuốc tránh thai thông thường. Thuốc hoạt động chủ yếu bằng cách trì hoãn việc phóng trứng hoặc rụng trứng. Một khi trứng đã được cấy ghép thì biện pháp tránh thai khẩn cấp không còn hiệu quả. Nếu bạn đã mang thai, những viên thuốc này sẽ không có tác dụng như một biện pháp tránh thai.
    • Bạn nên dùng nó một cách nhanh chóng - tốt nhất là trong vòng 24 giờ sau khi quan hệ. Nhưng thực tế bạn càng dùng nó sớm, nó sẽ càng hiệu quả. 
    • Chỉ cần đối tượng sử dụng thuốc trên 17 tuổi có thể mua chúng hoặc có thể sử dụng cả kê đơn của bác sĩ chuyên khoa. Tuỳ thuộc vào nhãn hiệu và liệu lượng của thuốc, có thể uống thuốc tránh thai khẩn cấp 1 viên hoặc 2 viên.    

    II. Công dụng và tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp

    1. Công dụng của thuốc tránh thai khẩn cấp

    Phusandanang lưu ý:

      • Ức chế buồng trứng rụng trứng: Thuốc tránh thai có chứa hormone sinh dục từ bên ngoài đưa vào cơ thể, ức chế cơ thể tiết ra ovestin, từ đó ức chế sự điều tiết ra FSH và metakentrin, ức chế buồng trứng rụng trứng, giúp tránh thai hiệu quả; 
      • Làm biến đổi niêm dịch ở cổ tử cung: Thuốc chứa progestin, làm tuyến thể ở cổ tử cung trở nên đặc dính, không cho tinh trùng đi qua để gặp trứng, từ đó có tác dụng tránh thai; 
      • Làm thay đổi hình thái màng trong tử cung: Thuốc chứa progestin và estrogen từ bên ngoài đưa vào (không có tính quy luật giống progestin và estrogen được cơ thể sản xuất trong thời kỳ kinh nguyệt bình thường), khiến màng trong tử cung phát dục không tốt, không cho trứng làm tổ trong tử cung, từ đó giúp tránh thai. 

      2. Tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp

      Phusandanang lưu ý:

        Thuốc tránh thai tuy không gây tác dụng phụ nghiêm trọng. Nhưng nếu sử dụng không đúng hướng dẫn có thể gây ra các tác dụng phụ như:

        • Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt: Có thể sớm hơn, muộn hơn hoặc đau đớn hơn bình thường khi đến chu kỳ. 
        • Thay đổi cảm xúc: Ảnh hưởng đến cảm xúc, tâm trạng của người sử dụng. Một số người còn suy giảm ham muốn tình dục. 
        • Có nguy cơ thai ngoài tử cung: Các chuyên gia đã cho rằng, phụ nữ sử dụng nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp có nguy cơ chửa ngoài tử cung lớn hơn những phụ nữ không thường sử dụng. 
        • Chảy máu cơ quan sinh dục: Việc sử dụng thuốc tránh thai loại khẩn cấp còn tiềm ẩn nguy cơ nhầm lẫn chảy máu cơ quan sinh dục bất thường do u xơ tử cung với tác dụng không mong muốn của thuốc.     
        • Đau bụng dưới đột ngột: trong một số trường hợp cực kỳ hiếm, trứng được thụ tinh có thể sẽ được cấy bên ngoài tử cung (thai ngoài tử cung)  
        THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP
        • Người dùng sẽ có các biểu hiện như: Ăn không ngon, buồn nôn, mệt mỏi, đau tức ngực,... Tuy nhiên, tình trạng này sẽ biến mất sau 5 đến một tuần sử dụng thuốc. 
        • Nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch: đái tháo đường, các bệnh về gan, thận đối với người sử dụng thuốc tránh thai là rất cao. 
        • Nội tiết tố thay đổi: Nồng độ hormon trong cơ thể thay đổi dẫn đến nội tiết tố da cũng thay đổi. Sau khi dùng thuốc phụ nữ có thể xuất hiện nhiều mụn, nám, tàn nhang, ửng đỏ, sạm da,... 
        THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP

        III. Cơ chế hoạt động của thuốc tránh thai khẩn cấp

        Phusandanang lưu ý:

          • Thuốc tránh thai khẩn cấp chứa hormone hoặc các chất hóa học có tác dụng ngăn chặn khả năng có thai. Một trong số đó là thuốc tránh thai phối hợp, loại thuốc có thành phần hormone tương tự như trong thuốc tránh thai hàng ngày.
          • Tác dụng chính của thuốc tránh thai khẩn cấp là làm chậm quá trình rụng trứng (ovulation). Một khi phôi thai đã bám vào thành tử cung thì việc dùng thuốc tránh thai khẩn cấp không còn có tác dụng.
          • Thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng tránh thai cực tốt. Sử dụng thuốc càng sớm, hiệu quả tránh thai càng cao. Tốt nhất là trong vòng 24 giờ sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Thuốc tránh thai còn được gọi là thuốc “sau buổi sáng”. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, nếu bạn uống thuốc tránh thai trong vòng 72 giờ sau quan hệ tình dục, bạn chỉ có 1 - 2% khả năng sẽ có thai.  

          THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP

          IV. Những trường hợp cần dùng thuốc tránh thai khẩn cấp

          Phusandanang lưu ý:

            • Khi không sử dụng biện pháp tránh thai nào cả 
            • Phụ nữ bị tấn công tình dục mà không được bảo vệ bằng một biện pháp tránh thai hiệu quả nào. 
            • Bao cao su bị trượt hoặc bị rách.
            THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP
            • Ba hoặc nhiều hơn 3 lần liên tiếp bỏ lỡ thuốc tránh thai kết hợp đường uống 
            • Xuất tinh ngoài âm đạo bị thất bại 
            • Sử dụng thuốc diệt tinh trùng bị thất bại hoặc thuốc bị tan chảy trước khi giao hợp 
            THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP
            • Trễ hơn 3 giờ so với thời gian uống thuốc chỉ có progesterone (minipill) hoặc trễ hơn 27 giờ so với viên thuốc kế tiếp 
            • Trễ hơn 12 giờ so với thời gian uống thuốc chứa desogestrel thông thường (0,75mg) hoặc trễ hơn 36 giờ sau so với viên thuốc kế tiếp 
            • Trễ hơn 2 tuần đối với thuốc tiêm pro-estrogennorethisterone enanthate (NET_EN) 
            • Trễ hơn 4 tuần đối với thuốc chỉ chứa pro-estrogen-de-pro-medroxyprogesterone acetate (DMPA) 
            • Trễ hơn 7 ngày đối với biện pháp tránh tiêm thuốc tránh thai 

            V. Những lưu ý khi dùng thuốc tránh thai khẩn cấp

            Phusandanang lưu ý:

              • Dùng thuốc khi quan hệ tình dục không sử dụng biện pháp tránh thai hoặc có sử dụng bao cao su nhưng bao cao su bị rách hay thủng. Trường hợp khác, nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp khi đang sử dụng thuốc ngừa thai hằng ngày nhưng quên uống trên 2 ngày hoặc đang sử dụng thuốc tiêm tránh thai mà thời gian tiêm bị chậm kỳ theo quy định. 
              • Uống trong vòng 72h sau khi quan hệ: Theo các bác sĩ, viên uống tránh thai khẩn cấp nên uống càng sớm càng tốt, tốt nhất là trong vòng 72 giờ sau khi có quan hệ tình dục không được bảo vệ. Đến ngày thứ 5 sau quan hệ tình dục vẫn có thể sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp nhưng theo nguyên tắc uống càng sớm thì hiệu lực của thuốc sẽ càng cao. 
              • Không nên dùng thường xuyên: Thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu quả tránh thai đạt trên 75% nhưng được khuyên không nên sử dụng thường xuyên vì càng dùng liên tục thì hiệu quả ngừa thai càng giảm. Liều lượng của thuốc cao gấp 4 lần so với thuốc tránh thai hằng ngày nên chỉ dùng cho người khỏe mạnh và không sử dụng quá 2 lần/tháng. Việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thể gây ra nhiều tác dụng phụ và biến chứng nguy hiểm như teo niêm mạc tử cung, ảnh hưởng lâu dài tới khả năng sinh sản của phụ nữ. Ngoài ra, chị em có thói quen dùng thuốc tránh thai khẩn cấp cũng dễ mắc các bệnh về gan, thận, tim mạch, ung thư vú hay ung thư cơ quan sinh sản,... 

              VI. Loại thuốc tránh thai khẩn cấp an toàn nhất hiện nay

              1. Thuốc tránh thai Levonelle

              Phusandanang lưu ý:

                • Thuốc được sản xuất dưới dạng sợi tổng hợp từ hormone progesterone có trong buồng trứng. Thuốc có tác dụng ngăn chặn hoặc làm chậm quá trình rụng trứng. 
                • Levonelle có hiệu quả tránh thai trong 3 ngày sau quan hệ tình dục. Thuốc không ảnh hưởng đến tác dụng của các loại thuốc tránh thai được sử dụng hàng ngày. 
                THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP

                2. Thuốc tránh thai ellaOne

                Phusandanang lưu ý:

                  • ellaOne chứa ulipristalacetate, có tác dụng ngăn cản hoạt động của progesterone, làm chậm quá trình rụng trứng. ellaOne có tác dụng tránh thai trong vòng 5 ngày sau quan hệ tình dục. 
                  • Thuốc có tác dụng nhanh, dễ uống, nuốt. Chị em phụ nữ có thể mua tại các nhà thuốc gần nhà.
                  THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP

                  3. Thuốc tránh thai Mifestad 10

                  Phusandanang lưu ý:

                    • Đây là loại thuốc tránh thai khẩn cấp sử dụng Hormone Progestin giúp ngăn chặn quá trình rụng trứng, làm dầy cổ tử cung khiến tinh trùng khó thụ tinh và giảm nguy cơ làm tổ khi hình thành hợp tử. 
                    • Dạng viên nang uống liền tiện lợi. Không cần sử dụng kèm các biện pháp tránh thai khác. Ở liều lượng 10mg, thuốc có thể gây một số tác dụng phụ như đau đầu, chóng mặt hoặc xuất huyết tử cung. 
                    THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP

                    4. Thuốc tránh thai khẩn cấp Meopristone 

                    Phusandanang lưu ý:

                      • Thuốc ngừa thai Meopristone được dùng trong trường hợp khẩn cấp sau khi quan hệ tình dục không an toàn. Thuốc được bào chế dạng 1 viên nén duy nhất và uống 1 lần. Thuốc làm chậm sự rụng trứng do phá vỡ sự trưởng thành của nang trứng và chức năng nội tiết của tế bào hạt, ngăn đỉnh LH vào giữa chu kỳ. 
                      • Đồng thời ngăn chặn những tác động của progesteron lên màng trong dạ con và màng bụng do đó ngăn ngừa hoặc phá vỡ sự gắn chặt của bào thai.
                      THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP

                      5. Thuốc tránh thai khẩn cấp Ase Victoria

                      Phusandanang lưu ý:

                        • Ase victoria là thuốc tránh thai khẩn cấp 1 viên dành cho chị em phụ nữ sau khi quan hệ tình dục không an toàn, giao hợp mà không sử dụng bao cao su hoặc phương pháp tránh thai khác gặp sự cố. 
                        • Thuốc có tác dụng ngăn ngừa quá trình rụng trứng và thụ tinh diễn ra, từ đó thuốc có tác dụng tránh thai nhanh và hiệu quả.
                        THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP

                        6. Thuốc tránh thai Bocinor (Levonorgestrel 1,5mg)

                        Phusandanang lưu ý:

                          • Bocinor là sản phẩm tránh thai khẩn cấp có thời gian sử dụng trong vòng 72 giờ kể từ khi giao hợp không an toàn. Thuốc có tác dụng ngăn chặn sự rụng trứng và giảm tối đa nguy cơ thụ tinh nhờ cơ chế làm dầy thành cổ tử cung.
                          THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP

                          VII. Những câu hỏi thường gặp về thuốc tránh thai khẩn cấp

                          1. Có nên lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp?

                          Phusandanang lưu ý:

                            • Không nên lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp - đó là lời khuyên từ các chuyên gia y tế. Để bảo vệ sức khỏe bản thân, đặc biệt là khả năng sinh sản không nên dùng quá 2 liều/ tháng và quá 3 lần/ năm. 
                            • Việc lạm dụng thuốc tránh thai có thể gây ra hiện tượng suy buồng trứng, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của phụ nữ do hàm lượng estrogen cao sẽ gây ra ức chế chức năng bài tiết estrogen từ buồng trứng, tao ra kháng estrogen. 
                            • Ngoài ra việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp còn có thể gây ra rối loạn kinh nguyệt, chảy máu chức năng trong thời kỳ rụng trứng và là yếu tố nguy cơ gây ung thư.  

                            2. Có cần phải theo dõi gì sau khi sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp không?

                            Phusandanang lưu ý:

                              • Không cần thực hiện các xét nghiệm sau khi uống ngừa thai khẩn cấp. Tuy nhiên, cần phải thực hiện một test thử thai nếu bạn chưa có kinh nguyệt trong vòng một tuần theo thời gian dự kiến. Thuốc chỉ chứa progestin và thuốc ngừa thai dạng phối hợp không gây hại cho thai hoặc sức khỏe của em bé nếu đã mang thai. Hiện nay, có rất ít thông tin về việc liệu ulipristal có thể gây hại cho thai nếu người sử dụng đã mang thai.  

                              3. Có thể có thai trong chu kỳ kinh nguyệt sau khi đã sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp hay không?

                              Phusandanang lưu ý:

                                • Vẫn có thể mang thai trong cùng một chu kỳ kinh nguyệt sau khi đã sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp. Để tránh mang thai, nên sử dụng một biện pháp ngừa thai rào chắn (ví dụ: bao cao su) cho đến khi có kinh nguyệt. Có thể bắt đầu sử dụng thuốc ngừa thai, miếng dán hoặc vòng âm đạo ngay sau khi dùng thuốc ngừa thai khẩn cấp vẫn phải sử dụng một biện pháp ngừa thai rào chắn cho đến khi bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt tiếp theo.   

                                Tóm lại thuốc tránh thai khẩn cấp không giúp bạn ngừa thai trong suốt thời gian còn lại của chu kỳ kinh nguyệt. Vì vậy để đạt được hiệu quả cao trong việc phòng tránh mang thai ngoài ý muốn, bạn cần tuân thủ đúng thời gian uống thuốc và liều lượng của các loại thuốc tránh thai khẩn cấp và nên ghi nhớ rằng không nên lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp để bảo vệ sức khỏe của mình. Phusandanang mong rằng qua bài viết này các chị em phụ nữ đã trang bị cho mình những kiến thức cơ bản cũng như lựa chọn cho mình phương pháp tránh thai phù hợp.

                                Phusandanang xin giới thiệu phòng khám sản phụ khoa tại Đà Nẵng do BSCKI Nguyễn Thị Hồng Phúc phụ trách: 

                                • Với các dịch vụ khám bệnh và tư vấn các vấn đề về sinh sản toàn diện. 
                                • Ngoài ra lịch khám bệnh rất linh hoạt, có cả thứ 7, chủ nhật dành cho những chị em phụ nữ bận rộn làm giờ hành chính. 
                                • Sở hữu đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao và kinh nghiệm lâu năm sẽ giúp tư vấn các vấn đề sinh sản cho các chị em phụ nữ. 

                                Để được tư vấn trực tiếp, Quý khách có thể gọi điện hoặc nhắn tin theo số điện thoại được hiển thị dưới đây!

                                THUỐC TRÁNH THAI KHẨN CẤP